گاهی سوال می شود آیا می توان موی سر یک نفر را به سر دیگری منتقل کرد؟ آیا می توان بانک مو داشت و از آن مو تهیه و برای سر یا بدن فردی کاشت؟
همه ما در مورد پیوند کلیه، قرنیه، کبد، روده، قلب و ریه از یک فرد به فرد دیگر زیاد شنیده ایم. این فرد می تواند داوطلب اهدای کلیه یا فرد مرگ مغزی باشد. همچنین پیوند استخوان و غضروف به وفور انجام می شود. همچنین در مورد پیوند پوست از جسد یا افراد مرگ مغزی در سوختگی مطالبی وجود دارد. همچنین در مورد پیوند دست و صورت از از افراد مرگ مغزی اطلاعات داغی وجود دارد.
حقیقت ماجرا چیست؟ آیا می توان هر عضو یا بافتی را بین افراد مختلف منتقل کرد؟
جواب منفی است. سیستم ایمنی بدن ما هر سلولی غیر از سلول های بدن خود ما را که از ابتدای لقاح و بتدریج آنها را شناسایی کرده است به عنوان غریبه و دشمن فرض کرده و به آنها حمله و آنها را نابود می کند که در پیوند پس زدن یا Rejection نامیده می شود. بنابراین به طور طبیعی امکان انتقال بافت یا ارگان از یک نفر به فرد دیگر وجود ندارد. پس چگونه این همه پیوند مختلف انجام می شود؟
هنگامیکه برای فرد ارگانی پیوند می شود حتما باید سیستم ایمنی فرد ضعیف شود تا نتواند عضو پیوند شده را پس بزند. به همین دلیل بیمار باید تا آخر عمر خویش داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی مانند کورتیکواستروئید ها و انواع داروهای شیمی درمانی را دریافت نماید. این تضعیف سیستم ایمنی عوارضی دارد: مثلا فرد مستعد عفونت های فرصت طلب می شود که به طور معمول خطری نداشتند یا امکان دیابت و سرطان در او افزایش می یابد. به همین دلیل بعضی از پیوند هایی که با حیات انسان منافاتی ندارند مانند نداشتن یک دست شاید منطقی نباشد که فرد دست پیوند بزند و خود را در معرض انواع عارضه قرار بدهد و به همین دلیل پیوند دست یا صورت همه گیر نشده است.
بنابراین تا پیشرفت های بیشتر علم پزشکی که بتوان انتقال مو از فرد دیگر را بدون نیاز به داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی انجام داد، امکان انتقال مو از یک فرد به فرد دیگر وجود ندارد. شاید در این زمینه سلول های از فرد دیگر یا سلول آلوگرافت کمک کننده باشند که در فرصتی دیگر به آن خواهیم پرداخت.
زیرا پیوند های منتقل شده غریبه و دشمن فرض شده و سلول های سیستم ایمنی به آنها حمله کرده و ان ها را از بین می برند و مویی رشد نخواهد کرد. اما از هر نقطه بدن که مو داشته باشد امکان انتقال و کاشت مو در منطقه دیگر بدن همان فرد وجود دارد.
Randomized Controlled Trial J Am Acad Dermatol
. 2020 Jul;83(1):109-116. doi: 10.1016/j.jaad.2020.02.033. Epub 2020 Mar 5.